Szczepienia przeciw grypie – pytania i odpowiedzi
Żeby skutecznie zapobiegać grypie i jej powikłaniom powinieneś zaszczepić się przeciwko grypie.
Jak często się szczepić
Zgodnie z zaleceniami Komitetu Doradczego ds. Szczepień (ACIP), szczepienie powinno się powtarzać co sezon epidemiczny, ponieważ wirusy grypy podlegają bardzo częstym zmianom genetycznym. Zmienność wirusa grypy powoduje, że skład szczepionki na każdy kolejny sezon epidemiczny musi być sprawdzany i uaktualniany. Od sezonu epidemicznego 2019/2020 mamy na rynku polskim trzy rodzaje, czteroskładnikowych szczepionek przeciwko grypie, w tym z inaktywowanych: typu split, czyli z rozszczepionym wirionem oraz subunit, czyli podjednostkowa, które podawane są domięśniowo. Dostępna jest również szczepionka żywa, donosowa, utworzona z tzw. cold adapted mutantów, czyli z wirusów przystosowanych do namnażania się w obniżonej temperaturze. Szczepionka ta rekomendowana jest dla dzieci po ukończeniu 2 r.ż. do poniżej 18 r.ż.
Pamiętaj też, że poziom przeciwciał, które powstają w wyniku szczepienia, spada wraz z upływem czasu. Może więc nie być wystarczająco wysoki, aby zabezpieczyć cię przed zachorowaniem w kolejnym sezonie epidemicznym.
Kto kwalifikuje do szczepienia
Do szczepienia zakwalifikuje cię lekarz, który wystawia też receptę na szczepionkę. Szczepienie może wykonać wyłącznie lekarz lub pielęgniarka.
Kto powinien się zaszczepić
Każdy, kto chce uniknąć zachorowania na grypę, a w szczególności:
- zdrowe dzieci od 6 miesiąca do 18 roku życia,
- zwłaszcza od 6 do 60 miesiąca życia,
- osoby z grup podwżyszonego ryzyka bez względu na wiek,
- osoby w podeszłym wieku (powyżej 55 lat),
- chorzy na astmę i inne przewlekłe schorzenia układu oddechowego,
- osoby z chorobami układu krążenia i nerek, o obniżonej odporności (np. po przeszczepach, zakażeni HIV) i chorzy na nowotwory układu krwiotwórczego,
- osoby chore na cukrzycę,
- kobiety w ciąży lub planujące ciążę,
- pracownicy ochrony zdrowia.
Zaszczepić powinny się również osoby, które mogą przenosić grypę na osoby z grup wysokiego ryzyka oraz osoby zdrowe mogące stanowić źródło zakażenia dla tych osób. Są to m.in. pracownicy ochrony zdrowia, szkół, handlu, transportu, osoby opiekujące się małymi dziećmi, które nie mogą być zaszczepione oraz inne osoby narażone na kontakty z dużą liczbą ludzi.
Kiedy się szczepić
Zwłaszcza osoby z grup podwyższonego ryzyka powinny zaszczepić się przeciwko grypie przed sezonem epidemicznym, gdy tylko szczepionka będzie dostępna w aptekach. Jeżeli nie zdążyłeś zaszczepić się przed sezonem, możesz to zrobić w trakcie jego trwania, między listopadem a kwietniem.
O czym należy pamiętać
- Pamiętaj, że wszystkie inaktywowane szczepionki przeciwko grypie zarejestrowane w Polsce są równoważne immunologicznie
- Wirus zawarty w tych szczepionkach nie rozmnoży się w twoim organizmie i nie wywoła choroby, lecz wytworzy przeciwciała ochronne (tzw. szczepionki inaktywowane).
Kto nie powinien szczepić się przeciwko grypie
Nie każdy może zaszczepić się przeciwko grypie. Do najważniejszych przeciwwskazań należą:
- ostre choroby gorączkowe,
- udokumentowane uczulenie na białko jaja kurzego (każdy gabinet musi mieć zestaw antywstrząsowy),
- uczulenie na śladowe ilości antybiotyku zawarte w szczepionce (split- neomycyna, subunit-gentamycyna),
- zespół Guillaina-Barrégo, stwierdzony w okresie 6 tygodni od poprzedniego szczepienia przeciwko grypie.
Skuteczność szczepień
Liczne badania wykazują, że skuteczność szczepionek przeciwko grypie wynosi:
- od 70% do 90% – w przypadku ludzi zdrowych poniżej 65 roku życia,
- od 50% do 70% – w grupach podwyższonego ryzyka.
Materiały
Ministerstwo Zdrowia
Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny – PORTAL szczepienia.info